สารจาก ออเดรย์ อาซูเลย์ ผู้อำนวยการใหญ่ ยูเนสโก เนื่องในโอกาสวันสากลว่าด้วยชนพื้นเมืองดั้งเดิมของโลก, 9 สิงหาคม 2564

[English] [Sgaw Karen Language]

ในภาษาลาโกตาของอเมริกาเหนือ คำว่า "Mitákuye Oyás'iŋ" หมายถึง "ทุกอย่างเกี่ยวข้องกัน" หรือ "ญาติทั้งหมดของฉัน" ทั้งที่เป็นมนุษย์และไม่ใช่มนุษย์  ในภาษาฮาวาย วลี “ike loa” หมายถึง “เห็นมาก” ซึ่งอธิบายปรัชญาของการเรียนรู้ตลอดชีวิต ที่มุ่งเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเรากับโลกให้ดีขึ้น และในภาษา Nǀuu ที่ใกล้สูญพันธุ์ของแอฟริกาใต้ คำว่า "lgqe" หมายถึงพลังชีวิตที่สิ่งมีชีวิตทั้งหมดแบ่งปันกัน

ในการเผชิญกับความท้าทายระดับโลก ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ไปจนถึงโควิด-19 แนวคิดเหล่านี้มีประโยชน์อย่างมาก ในฐานะผู้พิทักษ์แผ่นดิน ด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรม ประเพณี และภาษา ชนเผ่าพื้นเมืองมีภูมิปัญญาอันน่าประทับใจที่สามารถดึงมาใช้ประโยชน์ แต่ก็ต่อเมื่อมีคนรับฟังพวกเขา

วันสากลว่าด้วยชนพื้นเมืองดั้งเดิมของโลก ซึ่งตรงกับวันที่ 9 สิงหาคมของทุกปี เป็นโอกาสที่จะเฉลิมฉลองชุมชนเหล่านี้และภูมิปัญญาของพวกเขา หัวข้อในปีนี้มุ่งเน้นที่การสร้างสัญญาประชาคมฉบับใหม่กับชนเผ่าพื้นเมือง ซึ่งยึดมั่นในสิทธิมนุษยชนและเคารพในความหลากหลายทางวัฒนธรรม ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง

เพราะในขณะที่ชนเผ่าพื้นเมืองอาจมีศักยภาพและมุมมองที่เป็นเอกลักษณ์ ที่สามารถนำทางเราไปสู่ความยั่งยืน ชุมชนของพวกเขามีความเปราะบางเป็นพิเศษต่อการเปลี่ยนแปลงที่แสนท้าทายในโลกปัจจุบันท้าทาย ตัวอย่างเช่น ชนกลุ่มน้อยต่างได้รับผลกระทบจากโควิด-19 ด้วยหลายสาเหตุโดยเฉพาะอย่างยิ่ง เพราะความเหลื่อมล้ำด้านการเข้าถึงบริการสาธารณสุขและข้อมูลสาธารณะ

แท้จริงแล้ว แม้ว่าชนเผ่าพื้นเมืองจะมีสัดส่วนถึงร้อยละ 6.2 ของประชากรโลกและมีภาษาพูดกว่า 4,000 ภาษา วัฒนธรรมและภาษาจำนวนมากเหล่านี้กำลังเสี่ยงต่อการสูญหาย นี่คือเหตุผลที่ยูเนสโกได้เร่งดำเนินการ เพื่อขยายเสียงของชุมชนเหล่านี้ในทุกสาขางานที่อยู่ภายใต้อาณัติของเรา

วิธีหนึ่งที่เราทำคือสนับสนุนการถ่ายทอดภาษาพื้นเมือง เช่น การเป็นหน่วยงานหลักให้ทศวรรษสากลของภาษาพื้นเมืองแห่งสหประชาชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2565 ถึง พ.ศ. 2575

อีกวิธีหนึ่งคือ การเน้นย้ำคุณค่าของภูมิปัญญาของชนเผ่าพื้นเมืองในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม ผ่านการแลกเปลี่ยนเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทศวรรษแห่งการฟื้นฟูระบบนิเวศของสหประชาชาติ และผ่านการผลักดันให้ชนเผ่าพื้นเมืองมีส่วนร่วมอย่างมีประสิทธิภาพในงานประชุมต่างๆ เช่น เวทีการประชุมระหว่างรัฐบาลว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพและนิเวศบริการ และคณะกรรมาธิการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยสมุทรศาสตร์ของยูเนสโก

สุดท้ายนี้ เรามุ่งดำเนินงานที่เกิดประโยชน์ที่ครอบคลุมกลุ่มคนที่กว้างขวางขึ้น เช่น ร่วมมือกับเยาวชนเผ่าพื้นเมือง เพื่อดำเนินโครงการรับมือกับโควิด-19 ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ท่ามกลางความท้าทายระดับโลก ชนเผ่าพื้นเมืองมีวิธีแก้ปัญหาที่ไม่เหมือนใคร ที่สามารถนำเราให้ก้าวต่อไปข้างหน้าได้ อย่างไรก็ตาม หากโลกต้องเรียนรู้จากภูมิปัญญาของพวกเขา เสียงของพวกเขาจะต้องได้รับการรับฟัง ด้วยปณิธานนี้ ยูเนสโกจึงน้อมรับวันสากลนี้อย่างเต็มที่ และมุ่งมั่นที่จะเสริมสร้างความสัมพันธ์ของเรา เพื่อเพิ่มศักยภาพที่จะรองรับปัญหาและเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกัน

Main photo credit: ©Shutterstock/Tavarius